De zes Libertaanse provincies.
Een provincie is een semi-autonoom deelgebied van de eilandnatie Libertas. Provincies zijn het hoogst gerangschikte onderdeel van de bestuurlijke indeling van Libertas, onder de nationale staat. Sinds eeuwen telt Libertas zes provincies: Esdoornheuvels, Insula Prima, Mountégue, Nyttfronsey, Wikistad en Ysselaerden. Alle provincies zijn, op Wikistad na, ingedeeld in gemeenten.
Tevens gelden de provincies sinds 1984 als kieskringen voor parlementaire verkiezingen in Libertas.
Lijst[]
De zes Libertaanse provincies staan hieronder, gerangschikt op alfabetische volgorde. De gegevens zijn afkomstig van het Nationaal Bureau voor de Statistiek (2015).
| Vlag | Provincie | Postcodes | Hoofdstad | Bevolking |
|---|---|---|---|---|
|
Esdoornheuvels | 3000-3999 | Newport | 271,000 |
|
Insula Prima | 2000-2999 | Civitas Libertas | 226,000 |
|
Mountégue | 5000-5999 | Muntegu | 135,000 |
|
Nyttfronsey | 6000-6999 | Nyttfron | 52,000 |
|
Wikistad | 1000-1999 | Wikistad | 605,000 |
|
Ysselaerden | 4000-4999 | Skeend | 63,000 |
Organisatie[]
Provincies worden geregeld volgens hoofdstuk I van titel V van de Grondwet, maar ook volgens de Wet betreffende de provincies, ook wel bekend als de Provinciewet.
Gouverneur[]
Aan het hoofd van een provincie staat een gouverneur, die zetelt vanuit de provinciehoofdstad. Deze provinciehoofdstad moet niet speciaal stadsrechten dragen, maar alle huidige provinciehoofdsteden dragen stadsrechten. Dit zijn Civitas Libertas, Muntegu, Newport, Nyttfron, Skeend en Wikistad.
De functie van gouverneur werd in 1813 officieel ingevoerd als staatsorgaan. Toen was de gouverneur een formeel hoofd van een provincie. De functie bestond onofficieel ook al voor 1813. De voornaamste functie van de gouverneur was belastingen heffen.
De gouverneur is de voorzitter van de deputatie, het dagelijkse bestuur van de provincie. De gouverneur vertegenwoordigt verder de Libertaanse staat binnen de provincie. Daarom werd hij ook tot 2018 rechtstreeks benoemd door het staatshoofd, maar wel op voorstel van de provincieraad en met instemming van de burgemeesters. Dit laatste betrof louter een formele procedure. Tussen 2012 en 2018 werden gouverneurs aangewezen door de Koning van Libertas, maar tussen 1859 en 2012 was het een functie van de president om de gouverneurs van de provincies aan te stellen. De gouverneur vertegenwoordigde dan ook de koninklijke macht (voorheen presidentiële macht) op regionaal niveau. In 2018 werd de Provinciewet gewijzigd en wordt de persoon van de gouverneur rechtstreeks verkozen door de stemgerechtigde provinciebevolking, vergelijkbaar zoals de burgemeester van een gemeente. De termijn waarin een gouverneur zetelt is (onbeperkt verlengbaar) vier jaar.
Wikistad heeft geen gouverneur, maar slechts een burgemeester, en dus ook geen provincieraad, maar een gemeenteraad. Alle provinciale bevoegdheden worden door de Wikistadwet (1948) dan ook overgedragen aan het gemeentelijk bestuur. Speciale regels inzake het dubbel mandaat (zetelen in het Parlement en de provincieraad is niet toegestaan), gelden dan ook voor de provincie/gemeente Wikistad.
Sinds enige jaren bestaat er een discussiepunt omtrent de functie ondergouverneur. Heden ten dage worden vaak de gedeputeerden inzake financiën informeel als ondergouverneurs aangeduid door de media, maar ook door collega's. Enkele provincies hebben al op nationaal niveau aangedrongen om hiervan een officiële functie te maken. De titel werd niet gecreëerd bij de wijziging van de wijze waarop de gouverneur wordt aangesteld in 2018.
Deputatie[]
De deputatie van de provincie is het dagelijkse bestuur van de provincie. De deputatie wordt voorgezeten door de gouverneur en werd vroeger ook wel informeel de provincieregering genoemd. Voor de Libertaanse Revolutie waren deputaties geen officiële organen van de provincies, maar louter groeperingen van raadgevers en adviseurs van de gouverneur. Na deze revolutie werd de Provinciewet goedgekeurd waarin de provinciecommissies formeel werden opgericht. Later werden deze hernoemd tot deputaties.
Volgens de Provinciewet mag een deputatie niet meer dan negen gedeputeerden (gouverneur niet inbegrepen) tellen. Zij worden voorgedragen door de provincieraad na de provinciale verkiezingen.
Wikistad heeft geen deputatie, maar slechts een college van burgemeester en wethouders. Dit is neergelegd in de Wikistadwet (1948).
Provincieraad[]
De provincieraad is het wetgevende orgaan van de provincie. Verkiezingen voor de provincieraad zijn rechtstreeks en worden georganiseerd op dezelfde dag als de gemeenteraadsverkiezingen. Voor verkiezingen van de provincieraad kiezen de provincies zelf of zij hun grondgebied opdelen in kieskringen. Momenteel doen enkel de Esdoornheuvels en Insula Prima dit. De provincieraad neemt beslissingen aan die de provinciale belangen betreffen en keurt de provinciebegroting goed. Dit orgaan werd ingevoerd in 1860.
De Provinciewet bepaalt het aantal provincieraadsleden per provincie. Provincies onder de 100 000 inwoners hebben 30 provincieraadsleden, provincies tussen de 100 000 en 199 999 inwoners hebben 35 provincieraadsleden en provincies met meer dan 200 000 inwoners hebben 40 provincieraadsleden. De provincieraadsleden kiezen uit henzelf een griffier. Dit is de officiële benaming voor de provinciesecretaris. Vaak wordt deze post toegewezen aan een ervaren provincieraadslid.
Wikistad heeft geen provincieraad, maar slechts een gemeenteraad. De provincieraad werd in 1948 afgeschaft toen het grondgebied van de gemeente Wikistad volledig overeenkwam met het grondgebied van de provincie Wikistad. Hiervoor nam het Parlement de zeer controversiële Wikistadwet aan.
Provinciestukken[]
Provinciestukken vallen op nationaal niveau te vergelijken met Het Staatsblad en op gemeentelijk niveau met het Gemeenteboek. In de Provinciestukken worden alle wet- en regelgeving gepubliceerd die de provincieraad en de deputatie aannemen. De Provinciewet bepaalt de termijnen binnen dewelke een provinciaal besluit of verordening openbaar moet worden gemaakt. De Provinciestukken bevatten ook de data waarop deze besluiten in werking treden. Alle provincies hebben heden ten dage een digitale versie, maar enkel Nyttfronsey publiceert maandelijks nog een papieren versie die te raadplegen is op het stadhuis van Nyttfron.
De provincie Wikistad publiceert ook een officiële versie van de Provinciestukken, ook al wordt alle regelgeving door de gemeentelijke organen aangenomen en gepubliceerd in het Gemeenteboek. De aangelegenheden die in de Wikistadse gemeenteraad worden behandeld en die betrekking hebben op de provinciale bevoegdheden worden in Wikistads Provinciestukken gepubliceerd. Het is aan de gemeenteraad om een te bepalen welke aangelegenheid gemeentelijk of provinciaal is. Hiervoor wordt gekeken naar de (grond)wettelijke bevoegdheidstoewijzing.
Bevoegdheden[]
De provincies werken nauw samen met de gemeenten, maar ook met de landelijke overheid. Volgens art. 5 van de Provinciewet zijn de provincies onder andere bevoegd voor:
- Ruimtelijke ordening: structuurplannen, stenenbouw, landschapsindeling...
- Verkeer en vervoer: R-wegen, vaardiensten, regionale luchthavens, verkeersinfrastructuur...
- Milieu en economie: energie, parken, milieuschade en -verontreiniging, industrie, landbouw...
- Cultuur en sport: jeugd, musea, recreatieparken, taal...
- Welzijn: gezondheidszorg, ontwikkelingssamenwerking, welvaart...
- Bestuurlijke organisatie van interne orde en ondersteuning van gemeentebesturen
- Provinciefinanciën
De provincies zijn bevoegd om overeenkomsten te sluiten met private en publieke bedrijven, vennootschappen en ondernemingen die publieke diensten verlenen zoals afvalophaling en waterzuivering. Hiervoor werken de provinciale overheden samen met de gemeenten. Vaak komt vanuit de gemeenteraden de vraag voor intergemeentelijke samenwerking die op provinciaal niveau wordt beheerd.
Ook hebben provincies een functie als toeziend oog op de gemeentelijke administratie zoals de financiën en in- en uitgaven van gemeenten. De provincies kunnen hier altijd in tussenkomen wanneer zij dat nodig vinden, maar een dergelijk intern optreden moet altijd gerechtvaardigd kunnen worden met een dwingende vereiste van tussenkomst.
Volgens art. 6 van de Provinciewet zijn de provincies ook bevoegd voor hun eigen interne organisatie en functioneren. Volgens de bepalingen uit titel V van de Grondwet en de Provinciewet zijn alle provincies redelijk beperkt in hun eigen organisatie, maar elke provincie bepaalt zelf haar verdere structuuruitwerking.
