Noordstrand

Noordstrand is een gemeente in de Libertaanse provincie Esdoornheuvels, gelegen in Noord-Libertas aan de Atlantische Oceaan. De gemeente telt 13 584 inwoners per 1 januari 2016.

Etymologie[]

De gemeentenaam verwijst naar een voormalig strand dat waarschijnlijk een uitloper was van het lange, noordelijke strand bij de oorspronkelijke plaats van het dorp, ten oosten van de huidige kern. De naam Noordstrand dook voor het eerst op in 1209 als Nortsant en de eerste echte, huidige benaming dook pas in 1807 op.

Geschiedenis[]

Sint-Maarten, Noordstrand — Het dorp Sint-Maarten.

De christelijke schrijver Raedwald schreef in de 5e eeuw over een nederzetting ten westen van Marum. Raedwald zelf werd geboren in Groot-Brittannië, maar werkte op Libertas. Hij was waarschijnlijk ook één van de eerste bisschoppen van de eilandengroep. In zijn werken, waar het egalitarisme uitgedrukt werd, werd in de vroege 5e eeuw vermeld dat er een bewoonde plaats zou zijn nabij Marum. Volgens alle waarschijnlijkheid was dat het huidige Noordstrand.

Ten oosten van het huidige Noordstrand werd in de 12e eeuw al een nederzetting gesticht, op de restanten van een vroegere nederzetting, als handelsplaats op de weg naar Wikistad. Een dorpskern werd meer naar het noordwesten, aan de oceaan, gesticht. Noordstrand werd door de Engelsen een welvarende markt. In 1407 was de graaf van het graafschap Noordstrand ook in praktijk de gezagvoerder in noordelijk Newport. Graaf Johan IV probeerde later stadsrechten aan Noordstrand te verlenen, maar de Engelse bezetter wou slechts één Libertaanse stad, hun eigen Newport. Het dorpje werd in de 16e eeuw meermaals geplunderd door bendes en legers uit Skeend. Scheepsbouw, visserij en gewone handel lieten het gehucht Noordstrand uitgroeien tot een kleine middeleeuwse stad.

Noordstrand bezit veel historische gevels en ook het kleinste gemeentehuis van Libertas. In totaal telt Noordstrand meer dan 370 Nationale Monumenten.

Sinds 1921 heeft Noordstrand een spoorverbinding met Apud Maro. Het stationsgebouw van Noordstrand dateert van 1887 en diende als post- en havenkantoor. Tegenwoordig wordt deze lijn verlengd tot en met Molenbeek en vertrekken er lijnen naar andere plaatsen, zowel gemeenten als dorpen.

Doordat in 1928 de gemeentegrenzen aangepast werden, verkreeg de gemeente Maple Hills ongeveer een kwart van de oppervlakte van Noordstrand in zijn bezit. Daardoor verloor de gemeente meer dan 7,000 inwoners. In de jaren '30 werd een deel van de bedrijven, schepen en pakhuizen in de haven van Noordstrand aangekocht door de haven van Wikistad. Zo werd ook de korenmolen De Zwaluw, die tot de bekendste van zijn soort behoort, overgenomen door Wikistad.

Francis walvis — De voorbereidingen voor de begrafenis van de walvis *Francis*.

In oktober 2013 spoelde in Noordstrand een walvis aan. Het was niet de eerste keer dat zo'n groot zoogdier dood aangetroffen werd, maar de walvis, die Francis genoemd werd, liet men enkele dagen later begraven ten oosten van Noordstrand nadat het lijk enkele kilometers verwijderd werd.

Geografie[]

Noordstrand grenst in het noorden aan de Atlantische Oceaan en heeft drie buurgemeenten: Newport, Maple Hills en Apud Maro. Het zuidelijke deel van Noordstrand is verspreid in de Marese Laaglanden; een heuvelachtig gebied met als hoogste punt de Sint-Pieterheuvel op 401 meter hoogte. Het Daerwyn Nationaal Park is het enige nationale park dat zich binnen de grenzen van Noordstrand bevindt.

Dorpen[]

Sint-Leonarduskerk, Rekkem — De Sint-Leonarduskerk in het dorp Rekkem.

Noordstrand telt naast het centrum ook enkele officiële dorpen die door de Nationale Orde van Gemeenschappen en het Parlement erkend werden. Daartoe behoren:

Aldorp: (Etymologie: Oud-Nederlands Alte = oud) Dorp ten zuiden van Noordstrand met een vroege geschiedenis. Reeds in de 13e eeuw was er sprake van een Newports gehucht voor mensen uit de Lage Landen zoals Nederland.
Kerkrade
Nieuw-Holland
Sint-Maarten: Ligt twee kilometer ten zuiden van Noordstrand, maar door de bevolkingsgroei is het bijna volledig aan de dorpskern aangegroeid.
Vennendijk
Wynveld: (Etymologie: "Wyn" = "Wijn") Met ongeveer 650 inwoners de grootste plaats ten oosten van het dorpscentrum. Katholiek dorp dat zich zelfstandig losmaakte van de rest van Noordstrand in de late 17e eeuw.

Bergen, Noordstrand — De hoofdstraat van het gehucht Bergen.

Naast de officiële dorpen van Noordstrand telt de gemeente ook nog buurtschappen, gehuchten en dorpen die minder bekend en groot zijn dan de erkende gemeenschappen. Daartoe behoren onder andere:

Bergen: Met 150 inwoners vrij groot voor niet een dorp te zijn. De kleine, monumentale kerk van Bergen brandde in 2011 af.
Kaalhuisen: Dateert uit de vroege middeleeuwen en werd als Newportse handelspost gesticht, maar verloor zijn meeste inwoners tijdens de industrialisatie van de 19e eeuw.

Economie[]

Veeteelt, en sinds kort ook zuivelbereiding, was en is nog steeds een zeer belangrijke bron van bestaan in de gemeente. Later kwamen traditionele bedrijven het dorp opvullen en momenteel bestaat Noordstrand uit twee voornamelijke inkomsten; moderne, agrarische bedrijven en traditionele winkels en bedrijven zoals brouwerijen en slagers. Brouwerij Veldemans is het bekendste bedrijf uit Noordstrand afkomstig.

In het dorp Sint-Maarten is sinds de late 19e eeuw een grote cementfabriek gevestigd die tot de grootste van het land wordt berekend in zijn categorie.

Marese Laaglanden fruit — Bloeiende appelbomen in het voorjaar van 2013 nabij Wyngaart.

Volgens de gegevens van het Ministerie van Economie kwam acht procent van de volledige Libertaanse wijnproductie uit boerderijen en wijngaarden gelegen in Noordstrand. Daarvan was een volle twee procent afkomstig van de wijnbouwvereniging Wyngaart die verschillende percelen bezit in de gemeente. Door die acht procent komt Noordstrand op de derde plaats in het land, na Maple Hills en Apud Maro. Ook fruitteelt, akkerbouw en veeteelt, allemaal onderdelen van de Libertaanse landbouw, zijn een grote rol in de economie van Noordstrand aangezien het in de vruchtbare Marese Laaglanden gelegen is.

Sport[]

Naast een korfbalvereniging en een surfclub is er ook een voetbalclub in Noordstrand. Ze spelen hun thuiswedstrijden op het Zuiderstrandpark waar ook de hockeyclub WVHL Noordstrand zijn wedstrijden speelt.

Toerisme[]

Bezienswaardigheden[]

De watertoren van Noordstrand dateert uit 1899, werd door H.P.N. Halbertsma uit Nederland ontworpen en staat buiten de dorpskern, ten westen van Noordstrand.
De Brouwerij Veldemans die oorspronkelijk in Apud Maro werd opgericht, verhuisde in 1931 naar het centrum van Noordstrand.
Tientallen boerderijen op het platteland die bekendstaat wegens het produceren van Rozenkaas; een erkend streekproduct, alleen uit Noordstrand afkomstig.
Korenmolen De Zwaluw werd in de tweede helft van de 18e eeuw gebouwd en meermaals gerestaureerd wegens vernielingen. Gelegen aan de haven en de waterpoort.
De Sint-Sebastiaanskerk te Noordstrand wordt beschouwd als algemene dorpskerk in het centrum. De 15e-eeuwse kerk werd verschillende keren vernieuwd.
Ten noorden van het dorp Akkerdam werden in de jaren '20 van de 20e eeuw drie (half)intacte Romeinse villa's teruggevonden die tot het voormalige dorp Marum behoorden.
Net buiten de dorpskern bevindt zich de Protestantse kerk die op een hoger plateau gelegen is. Zowel de kerk als de nabijgelegen pastorie zijn vernieuwd eind 20e eeuw.
De Zwarte Kraai is een poldermolen die eind 19e eeuw werd gebouwd aangezien de vorige molen in het begin van dezelfde eeuw afbrandde. De molen is erkend als monument.
Het Daerwyn Nationaal Park is een poldergebied en Nationaal Park dat zich ook in de naburige gemeente Apud Maro bevindt.
Het cidermerk Wooden Cabin werd in de 19e eeuw door enkele houthakkers en boswachters geproduceerd, maar momenteel is het eigendom van producent Peter Haling.
De jachthaven van Noordstrand is heden vandaag gelegen waar de oude vissershaven zich bevond.

Transport[]

Spoorwegtransport[]

In 1921 werd vanuit Apud Maro een volledige en nieuwe spoorlijn aangelegd tot aan het station van Noordstrand dat al dateerde vanuit de late 19e eeuw. Later werd de lijn verlengd tot aan de gemeente Molenbeek en ondertussen zijn op de volledige lijn enkele stops toegevoegd. In het hoofdstation van Apud Maro kunnen passagiers overstappen op een trein naar de rest van de provincie Esdoornheuvels.

Watertransport[]

Sinds 1995 zijn er in de zomermaanden veerdiensten beschikbaar tussen Noordstrand en zijn buurgemeenten aan de kust; Newport en Apud Maro. Deze toeristische veerboten werden door verschillende maatschappijen geleverd en slechts enkele keren per dag gebruikt aangezien Noordstrand niet de ideale trekpleister is.

Wegverkeer[]

De N16 is momenteel de enige snelweg doorheen de gemeente Noordstrand. Die snelweg verbindt Noordstrand met alle andere kustgemeenten van het hoofdeiland waaronder de steden Newport, Wikistad en Muntegu.